Przejdź do treści
Filozofia-mądrość-nauka-dyskusje
Przejdź do stopki

Związani z miastem

Treść

Stąd się wywodzą

 

 

W historii Starego Sącza zapisani zostali ludzie, którzy swoją pracą i nauką nie tylko przysłużyli się miastu, ale i rozsławili go w różnych zakątkach świata. Niektórzy z nich tu się urodzili, jeszcze inni byli poprostu związani z miastem. Nasi rodacy, którzy oddali swe życie za nas i naszą starosądecką ziemię, bliscy naszym sercom, kształtujący naszą kulturę i tradycję od pokoleń, zasługujących na naszą pamięć, to:

 

 

Wiktor Bazielich-(1892-1963r.),badacz dziejów miasta Stary Sacz, ur. 22 listopada 1892r., dla Straego Sącz, które było Jego rodzinnym miastem.Jego zasługi badawcze dziejów miasta, zostały zapisane w pona czerdziestu publikacjach. Najważniejsze pozycje to: “Historie Starosądeckie” (wyd. literackie 1965) oraz “Starosądeckie domy rynkowe (1996).Mimo iz starość spędził w Krakowie, to jednak historii miasta poświęcił większość zycia i wszystkie swoje siły.Slawista, tłumasz języka serbskiego i chorwackiego.Sto piętnastą rocznicę urodzeń W. Bazielicha uczczono specjalną sesją naukową zorganizowaną w Starym Sączu w 2002 roku.Zmarł 3 wrzesnia 1963r. w Krakowie.Pamięć badacza i piewcy Starego Sącza miasto uczciło nadając jego imię bibliotece oraz jednej z ulic.

 

Ludwik Panczykowski-(1804-1871), wybitny aktor scen polskich,ur. 4 kwietnia 1804r. w Starym Sączu, związany z aktorstwem, najpierw w amatorskim teatrze w Nowym Sączu, a następnie ukończył szkołe dramatyczną w Warszawie. Doprowadził do perfekcji  interpretacje ról drugoplanowych epizodycznych. Niedościgniony w roli Dyndalskiego w ,,Zemście"- A.Fredry. Jego wpływ na rozwój aktorstwa polskiego był nie tylko trwały, ale i znaczny. Zmarł 13 sierpnia 1871r. w Warszawie- żył 67lat.

 

Ada Sari(Jadwiga Szayer)-(1886-1968), śpiewaczka operowa, urodzona 29 czerwca w Wadowicach, od trzeciego roku zycia, zamieszkała w Starym Sączu, w którym jej ojciel Edward Szayer, był burmistzrem miasta. Po zakończeniu szkoły prowadzonej przez klaryski,wyjechała do Cieszyna i Krakowa, gdzie studiowała podstawy muzyki i śpiewu. W 1905r. została przyjeta do Prywatnej Szkoły Muzycznej hrabiny Pizzamano w Wiedniu.Przez kolejne lata dalej studiowała w szkole wokalnej w Mediolanie. Wybitny sopran koloraturowy, podbijający Europę i Amerykę. Do Starego Sącza po występach przyjeżdżała w celu wypoczynkowym, jak i w odwiedziny mieszkających jej rodziców.Podczas II wojny światowej mieszkałą w Warszawie, poświęcona pracy pedagogicznej, a po wojnie oddała się pracy dydaktycznej, wycjowując wiele sław operowych. Zmarła 12 lipca 1968r., podczas pobycie w sanatoruim w Ciechocinku. Pochowana na cmentarzu powązkowskim w Alei Zasłużonych. Stary Sącz na jej pamiątke wymurował w budynku, wktórym spędziła młodość tablicę, a w Nowym Sączu od 1885r., na jej cześć organizowany jest Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej.


Marian Mikuta-(1908-1976),aktor polskich scen, ur.9 lipca 1908r.Zwiazany z teatrem i kulturą.W Krakowie ukończył szkołe dramatyczną.Występował w teatrach: Warszawy,Kalisza i Wrocławia.Aktor dramatów, pedagog i reżyser.Jego pasją były słowa i knocerty organizowane dla młodżieży. Przygotował 700-lecie miasta Stary Sącz, oraz spisał ,,Starosądeckie Zrękowiny".Zmarł 12 października 1976r.Uhonorowując Mariana Mikute, miasto Katowice, nazwało jedną z ulic jego imieniem. Ponadto, jego osobę upamiętnia mała tabliczka na Starym Cmentarzu.

 

 Henryk Barycz-(1904-1994r.), profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wybitny historyk,ur. 26 czerwca 1901r. w Starym Sączu.Członek Polskiej Akademii Umiejetności i Polskiej Akademii Nauk. Syn Michała i Walerii z domu Korona. Od 1920r. student historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.W 1926r. zyskał stopien doktora filozofii, na podstawie rozprawy ,,Trzy studja do historji kultury XVI wieku". Od 1946r. profesor nadzwuczajny, a od 1957r. profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagillońskiego.Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale także we Wrocławiu. Członek PAN i PAU, oraz wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Pozostawił ogromną spuściznę naukową. Zmarł 9 czerwca 1994r.Stary Sącz uhoronował go nadaniem nazwy ulicy jego imieniem oraz wmurowaniem tablicy w szkole, do której uczęszczał w dzieciństwie.

 

Jan Joachim Czech-(1888-1955r.),nauczyciel, poeta, kompozytor, ur. 29 sierpnia 1888r. w Starym Sączu, nauczyciel szkół podstawowych i średnich. Nauczyciel muzyki w Liceum Pedagogicznym. Pozostawił ogromną spuściznę kompozytorską obejmującą ponad 1600 utworów muzycznych, instrumentalnych, wokalnych i scenicznych.Każdego roku w maju w Starym Sączu odbywa się przegląd szkolnych zespołów artystycznych im. Jana J. Czecha. Wiele skomponowanych pieśni i kolęd na kasetach i płytach CD nagrano w Młodzieżowym Domu Kultury w Starym Sączu.Zmarł 1 stycznia 1955r., a pochowany został na Starym Cmentarzu w Starym Sączu.

 

Kazimierz Ferdynand Kubala-(1893 – 1976r.),major, pilot obserwator,urodził się w Podłęciu k./Krakowa. Swoje dzieciństwo spędził w Starym Sączu, gdzie ukończył szkołę podstawową,W 1981r., skierowany został do organizującej się jednostki lotniczej, z którą związał się na całe życie. W 1927r. zafascynowany wyczynem Charlesa Lindbergha, który jako pilot pierwszy przeleciał przez Atlantyk bez lądowania na terenie Nowy Jork – Paryż. Kazimierz Ferdynand Kubala, wraz z Ludwikiem Idzikowskim, postanowili, powtórzyć ten wyczyn na jednosilnikowym samolocie produkcji francuzkiej, na trasie Paryż – Nowy Jork. Awaria silnika zmusiła ich do lądowania na wyspie Gracioza w archipelagu Azory. W katastrofie samolotu zginął L. Idzikowski. Kazimierz Kubala uratował się i powrócił do Polski by nadal służyć w lotnictwie. Zmarł w 1976r. w Sao Paulo w Brazylii.

 

Czesław Lenczowski-(1905 – 1984),artysta, malarz, ur. 13 września 1905r. w Świętnikach Górnych. Związany, ze Starym Sączem od roku 1924. W okresie okupacji, znajdował się w Oświecimiu i Flossenbergu. Wspaniały pejzarżysta oraz portrecista. Malował na zamówienia kościołów. Jego obrazy były wystawiane w wielu miejscach, m.in. Starm Sączu, Bielsku-Białej,Katowicach,Bytomiu,Zabrzu i Nowym Sączu. Wszędzie wzbudzały zachwyt i podziw, realizm i piękno bijące z jego obrazów zawsze wzbudzały zachwyt i uznanie.Jego talent objawiał się także wspaniałymi dekoracjami dla teatrów, a w szczególności dla Teatru Robotniczego w Nowym Sączu. Niewielką cząstkę jego twórczości można podziwiać w Starosądeckim Muzeum Regionalny. Zmarł 28 marca 1984r w Starym Sączu.

 

 

                                                                                                       Autor:R.Z i P.R

 

5662